در چهارمین نشست علمی هفتمین جشنواره اسباب‌بازی مطرح شد؛ استفاده کودکان از فضای دیجیتال؛ محتوا مهم‌تر از سن
چهارمین نشست علمی هفتمین جشنواره ملی اسباب‌بازی کانون پرورش فکری با موضوع «تحولات فرهنگی و اسباب‌بازی» برگزار شد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، در این نشست نماینده سازمان حمل و نقل ترافیک گفت: هر نوع ابزار آموزشی که استمرار فراگیری فرهنگ ترافیک را داشته باشد، مفاهیم را نهادینه و فرایند آموزش ترافیک را تسهیل کند و در حقیقت انتقال آموزه‌های ترافیکی را به شکل جذاب برای گروه‌های هدف که کودکان و نوجوانان هستند برا در پی خواهد داشت، بازی و وسایل کمک آموزشی هم در این فرآیند قاعدتا اسباب بازی است.
یعقوب آزاده‌دل افزود: سازمان حمل و نقل ترافیک شهرک‌هایی دارد که نمایی از شهرها است و خود مکانی برای بازی کودکان است و فرآیند آموزش ما با این بازی منتقل می‌شود.
وی تصریح کرد: ما هیچ‌وقت به کودکان خود آموزش نداده‌ایم که زمانی که از ماشین و حمل و نقل عمومی پیاده می‌شوند از خودرو فاصله بگیرند اما می‌توانیم با بازی‌ها و اسباب‌بازی‌هایی که به وسایل نقلیه مربوط می‌شود این فرهنگ‌سازی را انجام دهیم.
آزاده‌دل گفت: هدف اصلی ما از حضور در جشنواره اسباب‌بازی حساس کردن متخصصان و تولیدکنندگان اسباب‌بازی به مباحث آموزش ترافیک کودکان بود که اگر این اتفاق انجام پذیرد ما به هدف خود که ورود به کانون خانواده‌ها بوده، رسیده‌ایم.
آموزش جامعه‌پذیری کودک با اسباب‌بازی
نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست گفت: جامعه‌پذیری کودک را باید مد نظر قرار دهیم یعنی چه کنیم از زمانی که کودک متولد می‌شود و نسبت به محیط اطراف خود و کنش‌گرهای اطراف کنش نشان می‌دهد تا زمانی که می‌خواهد به عنوان فردی که نقش فرهنگی سیاسی اقتصادی و نقش‌های اجتماعی را در جامعه به عهده می‌گیرد چه کار باید بکند و اینکه باید کودک را برای ورود به جامعه آماده‌سازی کنیم.
علی‌قلی جوکار تصریح کرد: یکی از ابزارهایی که می‌تواند کودک را برای حضور در جامعه در زمینه‌های مختلف برای نقش پذیری آماده کند، بازی و اسباب‌بازی است.
وی افزود: اگر بخواهیم پیشینه‌ای برای اسباب‌بازی تعریف کنیم، می‌توان گفت جامعه ما از سالیان خیلی دور اسباب‌بازی را به شکل ابتدایی خود از چوب و پارچه داشته و به مرور زمان دچار تکامل شده و از دوره قاجار اسباب‌بازی به صورت مدرن وارد ایران می‌شود.
جوکار گفت: بازی و اسباب‌بازی در کنار اینکه نقش سرگرم کننده را ایفا می‌کنند نقش‌پذیری اجتماعی را نیز به کودک آموزش می‌دهند.
بازی نمی‌تواند کودکان را تغییر دهد
مایکل روگا از کشور آلمان نیز در این نشست در رابطه با تاثیر فناوری در زندگی کودکان تصریح کرد: فناوری بخشی از زندگی است که بسیار به آن وابسته هستیم و بسیاری از کارهای روزانه را با آن انجام می‌دهیم حتی کارهای خیلی مهم زندگی خود را با این فناوری‌ها انجام می‌دهیم.
روگا گفت: از نگاه من دو نوع فناوری وجود دارد که نوع اول جنبه اختراعی و مکانیکی دارد و نوع دوم فناوری بیشتر شامل تجربه می‌شود و بخش داستان‌پردازی است که فناوری آن را ارایه می‌دهد و دیگر فقط وسیله‌ای نیست که یک کار جالب انجام دهد و یا اینکه زندگی ما را آسان‌تر می‌کند بلکه داستانی به زندگی ما اضافه می‌کند.
وی افزود: وقتی این دو نوع فناوری را با یکدیگر ترکیب کنیم به یک جادو می‌رسیم و به ما قابلیت بالایی می‌دهد که در زندگی بسیار تاثیر گذار است.
روگا در رابطه با سبک زندگی کودکان در دنیای دیجیتال خاطرنشان کرد: این موضوع سختی است که بخواهیم در مورد آن یک نظریه کلی صادر کنیم زیرا با توجه به فرهنگ‌های مختلف و حتی خانواده‌ها و گروه سنی همه چیز متفاوت است اما به طور کلی باید به کودکان آموزش دهیم که مصرف کننده صرف نباشند و دیدگاه انتقادی داشته باشند.
وی در رابطه با قوانین ورود کودکان به دنیای دیجیتال گفت: نمی‌توان قانونی در نظر گرفت زیرا بچه‌ها و افراد تفاوت زیادی با هم دارند و هر یک ویژگی منحصر به فردی دارا هستند، بنابراین فقط خانواده‌ها باید سعی کنند فرزندان خود را درک کنند و ببینند چه عواملی در فیلم کارتون و بازی باعث ایجاد هیجان و میخکوب شدن کودکان می شود.
روگا در مورد سن استفاده از فن‌آوری گفت: مسأله ما سن استفاده نیست بلکه محتوایی است که در اختیار کودک قرار می‌گیرد و نکته مهم همراهی خانواده با کودک است.
وی در مورد شیوع کرونا و تاثیر آن بر روی بازی کودکان تصریح کرد: در ابتدا استفاده از رسانه‌های مختلف مجازی افزایش پیدا کرد و کودکان و نوجوانان به شدت مصرف‌گرا شدند اما در طرف دیگر اتفاق دیگری افتاد و آن استقبال از بازی‌های رومیزی و در کنار هم قرار گرفتن افراد هر خانواده بود.
روگا در سخنان خود تاکید کرد: ما با بازی‌ها نمی‌توانیم در کودکان تغییری ایجاد کنیم بلکه فقط می‌توانیم به آنها زمان بدهیم تا با توجه به بینش خود به آن فکر کنند.
در پایان این نشست پروفسور ژان پیر راسی از کشور بلژیک نیز به ارایه چکیده‌ای از تحقیقات خود پرداخت.
راسی از سال ۱۹۷۵ تحقیقات خود را در آفریقای شمالی، تونس و مراکز شروه کرد و هدف از این کار را مطالعه بازی واسباب‌بازی‌های کودکان در این منطقه و پژوهش در زمینه فرهنگی و آموزش دانست.
گفتنی است راسی ابتدا تحقیقات خود را در مناطق شهرنشین آغاز کرد و بعد از مدتی تمرکز خود را منعطف به بخش‌های روستایی کرد.